Πολλές φορές αναρωτιέμαι γιατί είμαι η μαμά που είμαι σήμερα; Γιατί θέλω να έχω το μωρό μου συνέχεια αγκαλιά και ας με πονάει η μέση; Γιατί θέλω να κοιμάμαι μαζί του και ας μουδιάζουν τα χέρια μου; Γιατί θέλω να του βάζω κρυφά ξυλοκαΐνη για να μη πονάει όταν του παίρνουν αίμα; Γιατί θέλω να παίζω μαζί του μέσα στο πάρκο και ας έχω ασκούπιστο σπίτι και γεμάτο νεροχύτη; Γιατί δεν εμπιστεύομαι εύκολα να τον αφήσω σε άλλους; Είναι πιθανό η απάντηση σε όλα αυτά να είναι ¨γιατί έτσι θα ήμουν ούτως ή άλλως¨, ή ¨γιατί η ψυχή μου τραυματίστηκε από δύο μωρά που έβαλα και έχασα μέσα σε μονάδες νοσοκομείων¨.
Κάθε ένα λεπτό, 29 παιδιά παγκοσμίως, γεννιούνται πρόωρα. Και εγώ μέσα σε ένα λεπτό γέννησα δύο. Μόλις είχα μπει στην 24η εβδομάδα κύησης. Το κάθε ένα ζύγιζε 620 γρ. Δεν τα είδα. Είχα πανιά μπροστά μου, το χέρι μου μού το κρατούσε η αναισθησιολόγος και τα μάγουλά μου ήταν μούσκεμα από δάκρυα. ¨Άκου τα αντράκια σου που κλαίνε¨, μου είπε. Και εγώ δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι αυτές οι λεπτές φωνούλες θα μπορούσαν να μην ακουστούν ποτέ, αλλά ούτε είχα καταλάβει ότι αυτή θα ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που θα τις άκουγα.
Είχα άγνοια. Μία θολή αισιοδοξία που ήθελα να την κάνω σημαία μου. Ήξερα τους έλεγα ότι ο χάρος είναι δίπλα και περιμένει, αλλά είχα αποφασίσει να μη του δώσω σημασία. Σημασία είχαν μόνο αυτά τα δύο μωρά, με το διάφανο κορμί, χωρίς ίχνος λίπους πάνω τους, με ένα λεπτό ξανθό χνούδι και με πολλά καλώδια. Πολλά καλώδια.
Κάθε μέρα στις λέξεις των γιατρών περιμέναμε να ακούσουμε τη λέξη ¨ΣΤΑΘΕΡΑ¨. Μας αρκούσε να είμαστε σταθερά. Για τα καλύτερα είχαμε υπομονή, για τα χειρότερα δεν θέλαμε ούτε να ακούμε. Και αν ερχόντουσαν τα χειρότερα, θέλαμε να ακούσουμε ότι είναι κάτι που το περιμένουμε σε μωρά που έχουν γεννηθεί τόσο πρόωρα, λες και αυτό θα έκανε τα χειρότερα λίγο καλύτερα.
Είχαμε θράσος θυμάμαι. Μπαίναμε μέσα στη μονάδα και τους φωνάζαμε γιγαντολούληδες. Γελούσαμε, τους τραγουδούσαμε και τους λέγαμε να παλέψουν για τη ζωή τους και εμείς θα τους δίναμε όση αγάπη στερήθηκαν. Θα ήταν τα δικά μας θαύματα, οι δικοί μας ήρωες και οι εξαιρέσεις σε όλες τις πιθανότητες.
Αυτά τα μωρά γεννήθηκαν μέσα σε μία πανδημία. Κυκλοφορούσαμε όλοι με μάσκες, αποστειρωμένα χέρια και ρόμπες, με τα χέρια δεμένα πίσω στην πλάτη μη και τυχών ακουμπήσουμε κάπου και φέρουμε κάποιο μικρόβιο. Λεπροί. Σαν ρούτερ μικροβίων και ιών, που έπρεπε με κάθε τρόπο, να μην εκπέμπουν σήμα. Κι όμως, μέσα σε όλα αυτά που ζούσαμε, εμείς νιώθαμε τυχεροί. Γιατί ήμασταν σε ιδιωτική κλινική, και μπορούσαμε τουλάχιστον να τα βλέπουμε. Ενώ αν ήμασταν σε δημόσιο νοσοκομείο, ο μόνος τρόπος να δεις το μωρά σου, θα ήταν να δώσεις το κινητό σου και να στο βγάλουν μία φωτογραφία και να στο δώσουν πίσω. Ούτε να το σκεφτώ δεν ήθελα.
Όσο έχεις μωρά μέσα στη μονάδα, ακούς συνέχεια καινούριες λέξεις. Διδάσκεσαι μία παθολογία και συνεχώς ψάχνεις. Οι γιατροί είναι οι επίγειοι Θεοί σου, και οι μαίες οι άγγελοι. Αν είσαι τυχερός και σε λίγες μέρες φύγεις, τότε πάντα θα τους θυμάσαι σαν τους ανθρώπους που σου έσωσαν το παιδί. Αν πάλι μείνεις καιρό, θα τους μάθεις καλύτερα, θα αποκτήσεις οικειότητα, και κάποιους θα τους συμπαθήσεις περισσότερο από άλλους. Θα αρχίσεις να ανοίγεσαι, να λες τι σε φοβίζει, να ζητάς μία χάρη, λίγο χρόνο παραπάνω, να ταΐσεις εσύ ή ¨ΜΙΑ ΑΓΚΑΛΙΑ¨.
-Ποια αγκαλιά; Ξέχασες; Εδώ δεν ακουμπάμε ο ένας τον άλλο, να ακουμπήσεις το παιδί σου; Και ακόμα και αν γινόταν, πώς να πάρεις αγκαλιά ένα μωρό που είναι διασωληνωμένο και δεν μπορεί να αναπνεύσει μόνο του;
-Ναι μα στο εξωτερικό είδα ότι γίνεται.
-Άλλο στο εξωτερικό και άλλο στην Ελλαδίτσα.
Και κάπως έτσι σταματάς να ζητάς το άπιαστο. Και αρκείσαι σε ό,τι σου δώσουν χαριστικά και κάπως κρυφά, έτσι γιατί σε συμπάθησαν. Παίρνεις την άδειά τους για να ακουμπήσεις τα λίγα εκατοστά του μωρού ΣΟΥ, και νιώθεις ότι είσαι τυχερός που σε άφησαν.
Και αναρωτιέμαι, όχι αν ψυχοραγούσες εσύ, όχι αν η ζωή σου υπήρχε μόνο επειδή άπειρα σωληνάκια με πολλά μικρόβια έμπαιναν και ακουμπούσαν το κορμί σου, όχι αν έκλαιγες αλλά δεν σε άκουγε κανένας γιατί οι φωνητικές σου χορδές είχαν καταστραφεί από το σωλήνα που έμπαινε στο στόμα σου, όχι αν αυτός ήταν ο μόνος κόσμος που είχες γνωρίσει μετά την απόλυτη προστασία της μήτρας, αν λοιπόν δεν είχες τίποτα από αυτά, αλλά είχες μία κακή μέρα, δεν θα ήθελες μία αγκαλιά; Και αν ναι, τότε γιατί δεν διεκδίκησες μία;
Άκουγα ξανά και ξανά ότι η ψυχολογία των γονέων επηρεάζει την πορεία των παιδιών. Άκουγα να μας προτρέπουν να τους μιλάμε, να τους τραγουδάμε, γιατί όλα αυτά θα βοηθούσαν. Λες και 15 λεπτά μέσα στην ημέρα με τραγούδια και γλυκόλογα, σε ένα περιβάλλον μέσα σε μία γυάλα, με κάτι ανακριτικά φώτα πάνω στην οροφή και με εκκωφαντικούς ήχους από μηχανήματα που μαρτυρούσαν ότι κάποιο μωρό δεν ανασαίνει, θα έφερναν την άνοιξη και όλα δια μαγείας θα γινόντουσαν καλά. Θα μου πεις, θα προτιμούσες να μην είχες ούτε αυτά; Όχι. Αυτά τα 15 λεπτά ήταν το κίνητρό μου να σηκώνομαι από το κρεβάτι. Το μόνο φως μέσα στο σκοτάδι μου, η μόνη αφορμή να κάνω το σταυρό μου κάθε φορά που περνούσα από εκκλησία.
Μέχρι που το πρώτο κακό ήρθε. Στις 42 μέρες, το ένα μου μωρό χάθηκε από νεκρωτική εντεροκολίτιδα. Και ξαφνικά δεν ήξερα πόσο αισιόδοξη μπορούσα να είμαι! Δεν ήξερα αν επιτρέπεται να πενθήσω ή να συνεχίσω να είμαι εκεί και να δίνω έναν αγώνα για το άλλο μου παιδί; Δεν ήξερα αν θα ήταν δίκαιο δύο μωρά που αποφάσισαν να έρθουν στον κόσμο μαζί, τόσο νωρίτερα, θα έπρεπε να παλέψουν τόσο για τη ζωή τους, και ο ένας να παλέψει περισσότερο από τον άλλο για να μη χάσουμε εμείς τη γη κάτω από τα πόδια μας;
Και οι μέρες περνούσαν, και ο κόσμος δεν ήθελα να ξέρει. Δεν ήθελα να με λυπούνται, δεν ήθελα να με ρωτάνε. Είχα κλειστεί μέσα στο σπίτι μου και έκανα θήλαστρο κάθε τρεις ώρες για να πηγαίνω γάλα στο μωρό μου και έψαχνα να βρω πληροφορίες για την προωρότητα για να τις έχω σαν παρηγοριά. Και έτσι παρήγγειλα ένα βιβλίο που λέγεται ¨πρόωρα μωρά, η μέθοδος Μάρκοβιτς¨. Κάθε του σελίδα, το μόνο που κατάφερνε είναι να μου δημιουργεί ήταν συναισθήματα που με έκαναν να μη μπορώ να ανασάνω. Όλο το βιβλίο έλεγε με κάθε τρόπο πως όλα τα φάρμακα της γης, δεν μπορούσαν να αντικαταστήσουν την αγάπη, την φροντίδα και την επαφή. Εκατοντάδες μωρά που νοσηλευτήκαν και τους επέτρεψαν να έρχονται σε επαφή με τους γονείς τους, δέρμα με δέρμα, για ώρες ατελείωτες, ακόμα και μωρά σαν τα δικά μου 24 εβδομάδων, έβγαζαν ή δεν χρησιμοποιούσαν καν σωλήνα για να αναπνεύσουν και ανάρρωναν πολύ νωρίτερα σε σχέση με άλλα που νοσηλεύονταν σε άλλες κλινικές. Αλλά κανένας δεν ήθελε να παραδεχτεί, πως τα συναισθήματα μπορούν να κάνουν περισσότερα από την επιστήμη. Τι είναι χειρότερο τελικά, ότι εμείς θεωρούμε τους γιατρούς Θεούς των παιδιών μας ή ότι εκείνοι πιστεύουν ότι κρατούν τα νήματα της ζωής στα χέρια τους;
Το μωρό μου το πήρα αγκαλιά μετά από τρεισήμισι μήνες. Τον τάισα και τον κράτησα στην αγκαλιά μου για ένα δεκάλεπτο. Το μηχάνημα με το οξυγόνο δεν χτύπησε, και στην οθόνη συχνά έβλεπα το 100% κορεσμό οξυγόνου. Τρεισήμισι μήνες μετά, το παιδί μου ένιωσε το πρώτο του άγγιγμα αγάπης και με τον τρόπο του μου είπε πως του άρεσε και ότι ένιωθε καλά εκεί.
Πριν δύο μέρες, 15/11/2022 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενέκρινε την επαφή των γονέων με τα μωρά τους που έχουν γεννηθεί πριν από τις 37 εβδομάδες ή ζυγίζουν λιγότερο από 2,5 κιλά γιατί αποδείχθηκε ότι η επαφή βοηθάει στην καλύτερη εξέλιξη αυτών των μωρών. Έστω και μετά από τόσα χρόνια που η Μάρκοβιτς μίλησε για τη ¨βιταμίνη της αγάπης¨, ήρθε η ώρα να διεκδικήσουμε και σε αυτή τη χώρα που τα εγώ των γιατρών είναι μεγαλύτερα από τα πτυχία τους, το αυτονόητο, ότι τα μωρά μας, μας έχουν ανάγκη.
Τέσσερις μήνες μετά από την παραμονή μας σε ιδιωτική μονάδα νεογνών μεταφερθήκαμε σε δημόσιο νοσοκομείο της Θεσσαλίας και από εκεί σε άλλο της βορείου Ελλάδας. Το μωρό μου μετά από 9 μήνες άνισης μάχης με τόσα δεινά, κατέληξε από καρδιακή προσβολή. Αιτία στάθηκε ένα μικρόβιο που πήρε στον πνεύμονα. Τι ειρωνεία. Και δεν τον είχε πάρει κανείς αγκαλιά για να τον μολύνει εδώ και πέντε μήνες.
