Νομίζω πως λίγο πολύ, όταν ένα παιδί έρχεται στον κόσμο, οι περισσότεροι γονείς αρχίζουμε και παρατηρούμε πράγματα που μέχρι πρόσφατα δεν τους δίναμε καμία σημασία. Κυρίως αρχίζουμε να παρατηρούμε την επιρροή που ασκεί η συμπεριφορά των γονέων σε κάθε παιδί. Πώς αντιδρά ένα παιδί στην παιδική χαρά; Πώς θα απευθύνει το λόγο σε κάποιο άλλο; Θα είναι διατεθειμένο να μοιραστεί τα παιχνίδια του; Τι θα του πουν οι γονείς του;
Η αλήθεια είναι ότι εγώ σε όλη μου τη ζωή παρατηρώ. Όχι με τη διάθεση να σχολιάσω ή να κρίνω, αλλά με τη διάθεση να πάρω κάτι από αυτό που βλέπω ώστε να το χρησιμοποιήσω και εγώ ή να το απορρίψω. Ίσως επηρεάστηκα από τη συνειδητοποίηση ότι ο γονέας είναι ο πρώτος δάσκαλος του παιδιού.
Μέχρι τότε, ο δάσκαλος στο μυαλό μου, ήταν άμεσα συνδεδεμένος με κάποιο θρανίο, ένα πίνακα, πίσω από μία έδρα και γενικά με τη διάθεση να διδάξει και να επιβληθεί. Στην πορεία κατάλαβα ότι στην ηλικία που θα ξεκινούσε το δικό μου σποράκι σχολείο, δεν θα μάθαινε την αβ και μαθηματικά, αλλά θα μάθαινε τα πιο σημαντικά πράγματα της γης. Τα συναισθήματά του, τα όριά του και τις ικανότητές του. Αξίες δηλαδή που μας ακολουθούν τόσο στη μαθησιακή μας ηλικία όσο και στην υπόλοιπη ζωή μας.
Με αυτά λοιπόν σαν βασικό κορμό στα δικά μου θέλω, ξεκίνησα την αναζήτηση του παιδικού σταθμού που θα πηγαίναμε.
Το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να αρχίσω να ρωτάω άλλους γονείς, συγγενείς και φίλους για τις δικές τους εμπειρίες και αν είχαν ακούσει κάτι για κάποιο παιδικό σταθμό. Η αλήθεια είναι ότι για μένα ήταν σημαντικό να μάθω πράγματα για το προσωπικό, για τους ανθρώπους με τους οποίους θα έπρεπε να συναναστραφεί το παιδί μου.
Πρώτο κριτήριο λοιπόν ήταν οι άνθρωποι
Ξεκινώντας από τον ιδιοκτήτη/διευθυντή του σχολείου, έχεις μία πρώτη αίσθηση του προσωπικού που πιθανότατα θα διαλέξει για να μπορέσει να τον εκπροσωπήσει. Πάνω στη δική του φιλοσοφία και στο δικό του όραμα θα έχει διαμορφωθεί ο χώρος αλλά και το κλίμα του σχολείου.
Αν τυχαίνει να ξέρεις κάποιο δάσκαλο ή εργαζόμενο στο αντίστοιχο σχολείο και καταλάβεις αν είναι ευχαριστημένος από το εργασιακό του περιβάλλον, αν νιώθει ότι ανήκει σε μία ομάδα με κατανόηση, αγκαλιά αλλά και πειθαρχία και αν πιστεύει στο όραμα του διευθυντή του, τότε μάλλον είσαι σε καλό δρόμο.
Δεύτερο αλλά και σημαντικότερο κριτήριο για μένα ήταν τα όρια.
Εγώ έχω αναμνήσεις από τον παιδικό σταθμό που πήγαινα αλλά αυτές που χαράχτηκαν πιο ξεκάθαρα στο υποσυνείδητό μου, δυστυχώς είναι δυσάρεστες. Έχω ανάμνηση από την τότε δασκάλα μας να τραβάει τα αφτιά ενός παιδιού. Έχω ανάμνηση να στήνει ένα αγοράκι στη γωνία της αίθουσας και να του φωνάζει από μακριά να σηκώσει το ένα του πόδι μέχρι να καταλάβει τι έκανε. Και επίσης έχω ανάμνηση, η τιμωρία κάποιων παιδιών να είναι να μαζέψουν τα μολύβια και τα παιχνίδια από το πάτωμα όσο τα υπόλοιπα θα παίζουν στην αυλή. (Εγώ εκείνη την ημέρα έκλεψα μολύβια και τα έφερα στο σπίτι. Καλά πήγε αυτό!)
Τόσο μέσα στο σπίτι μας, όσο και στο σχολείο, η τιμωρία ήταν κάτι στο οποίο ήμασταν συνηθισμένοι. Δεν είχαμε την αντίληψη ότι όλοι αυτοί οι «μεγάλοι», δεν δίνουν καμία σημασία σε αυτό που εμείς αισθανόμαστε εκείνη τη στιγμή και ποντάρουν στο να μας διδάξουν το σωστό, επενδύοντας στο φόβο. Με το φόβο οδηγό λοιπόν, γίναμε οι «σωστοί μεγάλοι» του σήμερα, που αδυνατούμε να εκφράσουμε τα δικά μας συναισθήματα. Πόσο δε μάλλον να αναγνωρίσουμε αυτά των παιδιών μας.
Αντί λοιπόν να διαλέξω ένα σχολείο που θα είχε την καρέκλα της σκέψης, ή θα χαρακτήριζε τα παιδιά με επίθετα όπως «κακομαθημένο, απαιτητικό, γκρινιάρικο», διάλεξα ένα σχολείο που η διάθεση της δασκάλας, θα ήταν να αναγνωρίσει το συναίσθημα του παιδιού μου και να είναι εκεί για να του δείξει ότι είναι αποδεκτός ό,τι και αν έχει κάνει μέχρι να φτάσει στο συμπέρασμα μόνος του για το τι είναι σωστό και τι όχι.
- Είναι πιο δύσκολο;
- Είναι.
- Παίρνει περισσότερο χρόνο;
- Παίρνει.
- Πιστεύω ότι αξίζει για τον ενήλικα του αύριο;
- Το πιστεύω.
- Θα μπορούσα να το κάνω εγώ καθημερινά για παραπάνω από ένα παιδάκια;
- Ήδη δυσκολεύομαι με ένα, οπότε ενός λεπτού σιγή για το δύσκολο έργο των δασκάλων!
Τρίτο κριτήριο ήταν οι εγκαταστάσεις
Η αλήθεια είναι ότι η νομοθεσία για τους χώρους τον παιδικών σταθμών πλέον έχει αλλάξει. Οι παλιές οι άδειες δεν είχαν τόσες προϋποθέσεις αλλά οι παλιοί παιδικοί σταθμοί λειτουργούν κανονικά. Το πρόβλημα είναι με τους καινούργιους. (μπιχτή, που λέει και η Θεοπούλα)
Έχουμε την τύχη λοιπόν να είμαστε σε ένα καινούριο κτίριο που χτίστηκε με όλες τις προδιαγραφές ενός παιδικού σταθμού. Τα τετραγωνικά, οι τουαλέτες, οι αυλές, τα παιχνίδια είναι όλα φτιαγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να παιδιά να μπορούν να νιώθουν ικανά να προσεγγίσουν τα πάντα. Οι ενήλικες του χώρου έχουν παρατηρητική και καθοδηγητική διάθεση, αλλά όχι περιοριστική.
Λέγοντας μη περιοριστική διάθεση, ίσως σκεφτείτε ένα χώρο που ο καθένας λειτουργεί αυτόνομα και κάνει ό,τι θέλει επικρατώντας ένα χάος. Δεν εννοώ αυτό. Όρια υπάρχουν και μάλιστα πολύ ξεκάθαρα χωρίς εξαιρέσεις. Όμως αυτά είναι τα όρια της τάξης, τα όρια του σχολείου, όχι τα όρια του παιδιού να ανακαλύψει τον κόσμο ή να τον φανταστεί μέσα από το δικό του πρίσμα.
Τέταρτο και τελευταίο για μένα βασικό κριτήριο ήταν η διατροφή
Είναι πονεμένη ιστορία το κεφάλαιο φαγητό σε αυτό το σπίτι. Προσπαθούμε μέχρι και σήμερα να πετάξουμε από πάνω μας όλες αυτές τις φράσεις με τις οποίες μεγαλώσαμε εμείς «φάε αυτό είναι η δύναμή σου, αν φας όλο σου το φαγητό θα φας και γλυκό, αν δεν φας δεν έχει παιχνίδι, αν δεν σου αρέσει αυτό να σου τηγανίσω πατάτες και το αγαπημένο μου, μπράβο σου που έφαγες όλο το φαγητό σου». Προσπαθούμε πάρα πολύ να «προστατεύσουμε» το σποράκι μας από το συναισθηματικό φαγητό.
Το φαγητό είναι ξεκάθαρα η πηγή ενέργειας του οργανισμού μας και είναι σημαντικό να είναι εμπλουτισμένη με βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά. Την ίδια στιγμή όμως, το φαγητό είναι και απόλαυση και οφείλει να έχει τη θέση που του αξίζει μέσα στην ημέρα, χωρίς περεταίρω δυναμιτισμούς με απειλές ή επιβραβεύσεις.
Η αλήθεια είναι ότι κάνοντας την πρώτη επαφή με το σχολείο, στην συζήτηση επάνω αλλά και στη βόλτα μας μέσα στους χώρους, προέκυψαν και πολλά ακόμα κριτήρια τα οποία μέχρι τότε δεν είχα σκεφτεί ότι θα ήταν απαραίτητα.
Είναι αστείο, αλλά δεν είχα σκεφτεί την υγιεινή.
Μπαίνοντας στο σχολείο, χρειάστηκε να φορέσουμε ποδονάρια διαφορετικά θα έπρεπε να βγάλουμε τα παπούτσια μας για να μη μεταφέρουμε μικρόβια. Οι χώροι γυαλοκοπούσαν, τα παιχνίδια ήταν τακτοποιημένα ανά χρώμα και καθόλου φθαρμένα.
Δεν είχα σκεφτεί τα χρώματα στους τοίχους.
Αν μου ζητούσες να ζωγραφίσω ένα σχολείο μάλλον θα το έκανα πολύχρωμο, με φανταχτερά χρώματα για να δείξω τη χαρά και τη διάθεση για παιχνίδι. Στο σχολείο μας αντίθετα, οι χώροι είναι ένα σπασμένο λευκό με λίγο ανοιχτό γκρι. Υπάρχει το χρώμα από τα παιχνίδια, από τα κουτιά αποθήκευσης αλλά κάπως νιώθεις μία ησυχία περπατώντας σε αυτό το χώρο και το μάτι σου ξέρει που θέλει να εστιάσει.
Δεν είχα σκεφτεί τα παιχνίδια.
Ξέρατε εσείς για τα ελεύθερα υλικά; Εγώ όχι. Μας είπαν ότι στην κατηγορία ελεύθερα υλικά μπορεί να είναι οτιδήποτε δεν ανήκει στην κατηγορία παιχνίδι, αλλά μπορεί να γίνει παιχνίδι μέσα από τη φαντασία ενός παιδιού. Μας είπαν ότι κάθε εβδομάδα θα υπάρχει μία κιμωλία ενός χρώματος μέσα στην τάξη ώστε τα παιδιά με την τριβή και την επανάληψη να μάθουν για τα χρώματα σταδιακά και ξεκάθαρα.
Δεν ήξερα ότι εμείς σαν γονείς θα μπορούσαμε να έχουμε εμπλοκή εκτός από ενημέρωση
Εκδρομές, δια δράσεις περιβαλλοντολογικού χαρακτήρα, είναι πράγματα που μπορεί να συμβούν μέσα στη χρονιά και η συμμετοχή μας βοηθάει στην σχολική καθημερινότητα του παιδιού.
Και τέλος, δεν ήξερα το σημαντικότερο.
Δεν ήξερα για την εβδομάδα προσαρμογής.
Μέχρι πρόσφατα πίστευα ότι η διαδικασία είναι: Πας το σποράκι, αφήνεις το σποράκι, κλαίει αυτό, κλαις και εσύ μετά στο αμάξι, περνάνε οι μέρες και μετά το συνηθίζεται και οι δύο. Αμ δε!!
Η εβδομάδα προσαρμογής είναι η εβδομάδα που διανύουμε εμείς τώρα. Σε αυτή την εβδομάδα γνωρίζουμε το σχολείο και τη δασκάλα κάθε μέρα και από λίγο. Τις πρώτες τρεις μέρες είμαστε μαζί με το σπόρο, αλλά όταν νιώσει ασφάλεια και αυτονομία, απομακρυνόμαστε από το δωμάτιο. Υπάρχουν φωτογραφίες μας σε κάποιο σημείο, ώστε να νιώθει την οικειότητα και όποτε έχει την ανάγκη να ανατρέχει εκεί. Από την τέταρτη ημέρα θα αρχίσουμε να τα αφήνουμε μόνα τους για μόλις τρία τέταρτα και με τη νέα εβδομάδα σταδιακά θα ανεβάζουμε το χρόνο παραμονής τους στο σχολείο μέχρι να φτάσουμε τις 6-8 ώρες που θα είναι το ωράριο του παιδιού.
Σαφώς είναι πολλά ακόμα που πρέπει να μπουν στη λίστα με τα κριτήρια όπως είναι τα δίδακτρα, το σχολικό λεωφορείο, ο παιδίατρος, η ύπαρξη παιδοψυχολόγου, η θέρμανση, η ασφάλεια, η απόσταση από το σπίτι ή τη δουλειά, τα ωράρια λειτουργείας, ποιες μέρες θα παραμείνει κλειστό, αν θα τα κοιμίζουν στο σχολείο και πολλά ακόμα που σίγουρα αγνοώ.
Δεν ξέρω αν υπάρχουν σωστά ή λάθος κριτήρια για την επιλογή ενός παιδικού σταθμού. Και σίγουρα η ιεραρχία για τον κάθε γονέα θα είναι διαφορετική. Πιθανότατα στο τέλος να επιλέξουμε τον παιδικό σταθμό που ταιριάζει περισσότερο στον τρόπο που εμείς διαπαιδαγωγούμε το σποράκι μας. Όποια όμως και αν είναι η τελική μας απόφαση, δεν θα πρέπει να σταματάμε να αφουγκραζόμαστε και να παρατηρούμε το ίδιο το παιδί. Είναι βασικό πρώτα απ’ όλους εκείνο να είναι ευτυχισμένο, αλλιώς τίποτα από τα παραπάνω δεν έχει σημασία.
