Θυμάσαι τη λαχτάρα που είχες να ακούσεις το πρώτο κλάμα του μωρού σου όταν αυτό ήρθε στον κόσμο; Και μετά από αυτό, θυμάσαι πόσο σύντομα σκέφτηκες «μα τι θέλει τώρα και κλαίει;»
Η φύση τα πάντα έφτιαξε με σοφία και σαν να θέλησε από νωρίς να μας πει «μη το φοβάσαι το κλάμα, κάποιος θέλει να σου μιλήσει. Εσύ σώπαινε και άκου». Το πρώτο κλάμα του μωρού σου σημαίνει «αναπνέω, ζω, υπάρχω, κάνει κρύο», ίσως και «γιατί με φέρατε εσείς εδώ;». Κι όμως όσο το ακούς γελάς, κλαις από χαρά, έχεις όμορφα συναισθήματα ανακούφισης και ένα κάψιμο στις φλέβες σου από αγάπη. Ήδη όμως, πηγαίνοντας στο δωμάτιο του νοσοκομείου, έχεις να αντιμετωπίσεις ένα μωρό που κλαίει ασταμάτητα αν και εσύ το τάισες, το άλλαξες πάνα, το κοίμισες και όλα αυτά πριν από λίγο.
Ο ήχος του κλάματος ενός μωρού, πόσο μάλλον του δικού μας μωρού, κάνει το σώμα μας να συμπεριφέρεται σαν να χτυπάει συναγερμός. Η καρδιά μας χτυπάει σαν τρελή, η πίεση του αίματός μας ανεβαίνει, το στομάχι μας δένεται κόμπος και με ό,τι ψυχραιμία μας έχει απομείνει αρχίζουμε να δοκιμάζουμε διάφορα μέχρι να το κάνουμε να ηρεμήσει.
Αν όμως υπήρχε κάποιος που θα σου έλεγε, ότι το μωρό σου στην πραγματικότητα, σου λέει τι θέλει, λίγο πριν κλάψει και εσύ απλά δεν το καταλαβαίνεις, τι θα σκεφτόσουνα γι’ αυτόν;
Πιθανότατα ότι και εγώ… Καλά εμένα βρήκες;
Όπως ήδη σας έχω αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα, εγώ όσο ήμουν έγκυος είχα αποφασίσει να μην εργάζομαι, οπότε υπήρχε πολύς χρόνος για αναζήτηση πληροφοριών. Διάβαζα πολύ, αλλά κυρίως έβλεπα βίντεο γιατί μου ήταν πιο εύπεπτα. Κάποια στιγμή λοιπόν, σε γνωστή πλατφόρμα με βίντεο, μου εμφανίστηκε σαν προτεινόμενο ένα απόσπασμα από την εκπομπή της Όπρα Γουίνφρεϊ. Σε αυτό το απόσπασμα ήταν καλεσμένη μία ερευνήτρια, η οποία ισχυριζόταν ότι μελετούσε για οκτώ χρόνια τους ήχους που κάνουν τα νεογέννητα μωρά πριν κλάψουν και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι κάθε ήχος δηλώνει και μία επιθυμία του παιδιού. Αναφερόταν στα μωρά ηλικίας από 0-3 μηνών και οι επιθυμίες ήταν μόλις πέντε. Να φάει, να κοιμηθεί, να ρευτεί, να ανακουφίσει την κοιλίτσα από αέρια και να δηλώσει τη δυσφορία του για πάνα ή για θερμοκρασία.
Η πρώτη μου σκέψη ήταν: «Αλήθεια τώρα; Αν ήταν τόσο απλό τότε δεν θα έκλεγε κανένα μωρό. Θα ξέραμε ανά πάσα ώρα και στιγμή τι θέλουν και θα τα είχαμε ευχαριστημένα και αυτά αλλά και εμάς.» Όπως καταλαβαίνετε δεν το πολύ πίστεψα. Αλλά μήπως και ο Πυθαγόρας αλήθεια δεν έλεγε ότι η γη είναι στρογγυλή και όλοι τον περνούσαν για τρελό; Πήρα λοιπόν και εγώ ένα χαρτάκι post it που είχα κοντά μου, έγραψα τους πέντε ήχους και τη σημασία τους και το άφησα στο γραφείο. Όχι για μένα, μη φανταστείτε, για την τιμή του Πυθαγόρα.
Η μεγάλη στιγμή ήρθε και γνωρίσαμε το μικρό πιτσινάκι μας. Στο μαιευτήριο που γέννησα είχαμε αποφασίσει να κάνουμε rooming in, να τον έχουμε δηλαδή στο δωμάτιο μαζί μας συνέχεια. Μετά από 32 ώρες αυπνίας, ένα τοκετό, και πολλή πολλή πολλή πληροφορία καταλαβαίνετε πως πήγε αυτό. Κάποιος δεν σταμάτησε να κλαίει, και δεν ήμουν εγώ! Τι λευκούς ήχους, τι αγκαλιές και νανουρίσματα, τι άπειρες προσπάθειες θηλασμού, κι όμως όλα ήταν μάταια. Στη δική μου περίπτωση ο μικρός μου πεινούσε και μέχρι να βρούμε το σύστημά μας με την ψευροθηλή Θηλάζοντας με ψευτοθηλή (true story) είχαμε ταράξει ολόκληρο τον όροφο.
Με τον ερχομό μας στο σπίτι και αφού έχει αρχίσει να τρώει το πιτσίνι πια από εμένα, πίστευα για λίγο ότι τα προβλήματά μας με το ατελείωτο κλάμα είχαν τελειώσει. Εμείς το στήθος το είχαμε για τα πάντα.
Νύσταζε; Έμπαινε στήθος.
Πείναγε; Έμπαινε στήθος
Ήθελε παρηγοριά; Έμπαινε στήθος
Όμως παρόλα αυτά, υπήρχαν κάποιες στιγμές μέσα στη μέρα που το κλάμα γινόταν έντονο και δεν σταματούσε με τίποτα.
Κάπου μεταξύ φθοράς και απελπισίας λοιπόν έψαξα εκείνο το post it στο γραφείο. Έβαλα και μερικές λέξεις κλειδιά στη μηχανή αναζήτησης και προσπάθησα να βρω κάποια έρευνα ή κάποιο βιβλίο για να μη νιώθω εντελώς παράλογη που σκέφτομαι να αποκωδικοποιήσω το κλάμα του μωρού μου.
Αυτά που έμαθα λοιπόν ήταν τα εξής: Η ερευνήτρια και συνεντευξιαζόμενη στην εκπομπή της Όπρα λεγόταν Priscilla Dunstan. Πρόκειται για μια Αυστραλή τραγουδίστρια όπερας που δημιούργησε το Dunstan Baby Language . Η Dunstan διεξήγαγε οκτώ χρόνια παγκόσμιας έρευνας και ανακάλυψε ότι τα μωρά από 0-3 μηνών, κάθε φυλής, χρώματος και πολιτισμού, κάνουν πέντε διαφορετικούς ήχους πριν από το γοερό κλάμα. Κάθε ένας από αυτούς τους ήχους έχει και μία διαφορετική ερμηνία. Μάλιστα, οι ρουμανικές έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι ισχυρισμοί της είχαν ακρίβεια κατά 89%. Ενώ μία άλλη μελέτη του IOCScience κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν κατά 94,7% ακριβής.
Η Dunstan έχει μοιραστεί την τεχνική της με κοινό σε ολόκληρο τον κόσμο, εμφανιζόμενη σε εκπομπές όπως αυτή της Όπρα . Έχει δημιουργήσει ένα κοινό από ευγνώμονες γονείς και παιδιάτρους και πιστεύει πως με την εφαρμογή τέτοιων μεθόδων που υποστηρίζουν τις οικογένειες, γίνεται ευκολότερη η δημιουργία ισχυρών δεσμών ανάμεσα σε γονείς και παιδιά.
Οι πέντε βασικοί ήχοι λοιπόν που ανακάλυψε η Dunstan, καθώς και η σημασία τους είναι οι παρακάτω:
Neh (νε): για την πείνα
Owh (άου): για τη νύστα
Heh (χε): για τη δυσφορία που μπορεί να αφορά την πάνα τους, ή αν ζεσταίνονται ή κρυώνουν
Eairh (εερρ): φανταστείτε σαν ο αέρας να βγαίνει από την κοιλιά του μωρού και σαν να ζορίζεται. Αυτός ο ήχος δηλώνει την ανάγκη του μωρού να αεριστεί.
Eh (εε): λίγο βραχύ, σαν ο αέρας να βγαίνει από το στήθος και δηλώνει την επιθυμία του παιδιού να ρευτεί
Βέβαια πέρα από αυτούς του ήχους που πραγματικά φάνηκαν σωτήριοι στη δική μου περίπτωση, δεν σταμάτησα να παρατηρώ και άλλα σημάδια με τα οποία προσπαθούσε το μωρό μου να επικοινωνήσει μαζί μου.
Για την πείνα παρατηρούσα αν υπάρχουν πιπιλιστικές κινήσεις τόσο στον αέρα όσο και στα δάχτυλά του, αν σφίγγει τις γροθιές του, αν γυρίζει το κεφαλάκι του προσπαθώντας να βρει τη θηλή του στήθους.
Για τη νύστα ίσως ένα χασμουρητό, ένα τρίψιμο στα ματάκια, κοκκινισμένα φρύδια και ένα κλάμα που μπορεί να ξεκινήσει ήπια και να γίνει εκκωφαντικό στη συνέχεια.
Για τη δυσφορία όπως η αλλαγή πάνας, είχα διαβάσει ότι είναι μία επιθυμία, που τα μωρά ξεκινούν να τη δηλώνουν συνήθως μετά τις έξι εβδομάδες. Μπορεί ο ιδρώτας ή η αίσθηση φαγούρας να τα προτρέπει να διαμαρτυρηθούν. Συνήθως αυτό το κλάμα έχει χαμηλή ένταση και είναι διακοπτόμενο. Θα μας έμοιαζε με γκρίνια. Αν όμως αγνοηθεί μπορεί να γίνει έντονο και παρατεταμένο.
Για τους πόνους που προκαλεί ο αέρας στο έντερο, ήμουν σε επιφυλακή τις πρώτες 6-12 εβδομάδες. Η κοιλίτσα του μωρού, εκείνο το διάστημα ίσως να έχει έναν μετεωρισμό ή να είναι τεντωμένη. Το κλάμα ακούγεται σαν δυνατή κραυγή από τις κράμπες που κάνουν οι μύες του στομάχου. Συνήθως το παιδί κλαίει για πολλή ώρα και ηρεμεί είτε με βρεφικό μασάζ είτε με διάφορους τρόπους κρατήματος και αγκαλιάς.
Για τη διάθεση του παιδιού να ρευτεί η πονεμένη έκφραση του προσώπου, οι κλωτσιές που μπορεί να δίνει ή το τρέμουλο κάποιες φορές ήταν μία καλή αφορμή για να σταματήσω το θηλασμό να βάλω το παιδί στη θέση ρεψίματος και να συνεχίσω να τον θηλάζω μετά από αυτό.
Παρατηρώντας λοιπόν τη γλώσσα του σώματος του μωρού σε συνδυασμό με την απομόνωση αυτών των ήχων και εννοείται πάντα ακούγοντας το ένστικτό μου, κατάφερα να έχω ένα μωρό που να κλαίει τελικά ελάχιστα μέσα στην ημέρα και να μπορώ να το βοηθήσω άμεσα.
Αν πιστέψεις όσα διάβασες μόλις, κρατήσεις κάποιες σημειώσεις και τα εφαρμόσεις όλα αυτά στο νεογέννητο παιδί σου, πιθανότατα να νομίζεις ότι η γονεϊκότητα για σένα θα είναι από εδώ και πέρα παιχνιδάκι. Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα. Η διαχείριση των συναισθημάτων, τα άλματα ανάπτυξης η ανάγκη για επαφή, αγκαλιά και προστασία και πολλά ακόμα θα είναι καινούριες πίστες που κάθε μήνα, εβδομάδα και μέρα θα ανοίγουν χωρίς ποτέ να είσαι τέλεια προετοιμασμένος για αυτές. Δεν υπάρχει βιβλίο οδηγιών για γονέα, ούτε ο τέλειος γονέας υπάρχει. Και όσο και αν πιστεύεις ότι έχεις θωρακίσει τον εαυτό σου με γνώσεις, ψυχοθεραπεία και προσωπική δουλειά, ποτέ δεν είσαι πραγματικά έτοιμος για όσα έχεις να αντιμετωπίσεις. Αποδέξου λοιπόν τον εαυτό σου, αποδέξου τις δύσκολες στιγμές που πρόκειται να έρθουν και προσπάθησε να δείξεις κατανόηση σε ένα πλάσμα που ήρθε με στόχο να επιβιώσει σε ένα κόσμο που δεν καταλαβαίνει.
